در کل، چهار نوع سیستم برودت و حرارت مرکزی وجود دارند که عبارتند از: سیستم موتورخانه شوفاژ، سیستم گرمایش از کف، موتورخانه فن کویل و هواساز. این سیستم‌ها همه دستگاه‌های نصب شده در تاسیسات موتورخانه ساختمان را شامل می‌شوند که شامل دیگ آبگرم، چیلر، پمپ، منبع انبساط و سایر اجزا است. هدف اصلی این سیستم‌ها گرم یا سرد کردن آب و پمپاژ آن به یکی از چهار سیستم نصب شده در ساختمان (سیستم گرمایش از کف، شوفاژ، فن کویل یا هواساز) است تا در این سیستم‌های نسبتاً ساده، عمل گرمایش یا سرمایش هوا توسط آب انجام شود. در ادامه و برای مقایسه این چهار سیستم با یکدیگر، توضیحات مرتبط با تاسیسات و اجزای موتورخانه شوفاژ و همچنین سایر سیستم‌ها آورده شده است و به برخی از مهمترین مزایا و معایب هر یک اشاره شده است.
انتخاب بین موتورخانه شوفاژ، فن کویل، هواساز و سیستم گرمایش از کف بستگی به نیازها و شرایط خاص هر ساختمان و محیط استفاده دارد. هر سیستم دارای مزایا و معایب خاص خود است که باید در نظر گرفته شوند. به طور کلی، می‌توان به مزایا و معایب هر یک اشاره کرد:
– مزایا: سرعت گرم شدن سریع، قابلیت تنظیم دما به طور دقیق، قابلیت تهویه هوا و تصفیه آن، قابلیت تأمین همزمان گرمایش و سرمایش.
– معایب: مصرف انرژی بالا، نیاز به سیستم توزیع هوا (داکت)، ممکن است باعث خشکی هوا شود.
– مزایا: سرعت گرم شدن سریع، فضای کمتری را اشغال می‌کند، صرفه‌جویی در هزینه نصب و سیستم توزیع هوا، قابلیت تهویه هوا و تصفیه آن.
– معایب: نیاز به وجود سیستم توزیع آب (لوله‌کشی)، قابلیت تأمین همزمان گرمایش و سرمایش ندارد.
– مزایا: قابلیت تهویه هوا و تصفیه آن، قابلیت تأمین همزمان گرمایش و سرمایش، امکان کنترل دما و رطوبت به طور دقیق.
– معایب: نیاز به فضای بزرگتر و سیستم تهویه مناسب، نیاز به سیستم توزیع هوا (داکت)، هزینه نصب و نگهداری بالا.
– مزایا: توزیع یکنواخت گرما در سراسر فضا، عدم نیاز به سیستم توزیع هوا، رطوبت مناسب در فضا، صرفه‌جویی در مصرف انرژی.
– معایب: سرعت گرم شدن کندتر نسبت به سیستم‌های هوایی، قابلیت تنظیم دما به طور دقیقتر نیست، هزینه نصب اولیه بالا.
به طور کلی، در صورتی که در تهویه مطبوع فقط نیاز به گرمایش یا سرمایش داشته باشید، موتورخانه شوفاژ و فن کویل معمولاً گزینه‌های مناسبی هستند. اما اگر نیاز به تهویه هوا و تصفیه آن هم داشدر صورتی که در تهویه مطبوع فقط نیاز به گرمایش یا سرمایش داشته باشید، موتورخانه شوفاژ و فن کویل معمولاً گزینه‌های مناسبی هستند. اما اگر نیاز به تهویه هوا و تصفیه آن هم داشته باشید، هواساز می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. در صورتی که به توزیع یکنواخت گرما و رطوبت مناسب در فضا علاقه‌مندید، سیستم گرمایش از کف گزینه‌ای مناسب است. همچنین، بودجه مالی، اندازه و نوع ساختمان، نیاز به کنترل دما و رطوبت به طور دقیق و سایر عوامل نیز باید در انتخاب سیستم مورد نظر در نظر گرفته شوند. بهتر است با یک متخصص در زمینه تهویه مطبوع مشورت کنید تا براساس نیازهای خاص خودتان بهترین گزینه را انتخاب کنید.
موتورخانه شوفاژ سیستمی است که برای گرمایش و سرمایش فضاهای داخلی ساختمان استفاده می‌شود. این سیستم شامل یک سری اجزا است که همکاری کرده وظیفه تولید و توزیع هوای گرم یا سرد را برعهده دارند. در زیر اجزای اصلی موتورخانه شوفاژ را شرح می‌دهم:
در کنار اجزای اصلی فوق، ممکن است موتورخانه شوفاژ دارای اجزای دیگری نیز باشد که وظایف خاص خود را دارند. به عنوان مثال، در سیستم‌های شوفاژ مرکزی بزرگتر، اجزایی مانند گرم‌کن‌ها (coils)، ترموستات‌ها، ولوم‌های تنظیم هوای فردی (dampers) و سیستم‌های بازگشت هوای تازه (fresh air intake) نیز ممکن است وجود داشته باشند.
تنظیمات و اجزای موتورخانه شوفاژ می‌توانند بسته به نوع و سایز سیستم، نوع ساختمان و نیازهای حرارتی آن متفاوت باشند. همچنین، فناوری‌های پیشرفته‌تری همچون سیستم‌های هوشمند و سیستم‌های مدیریت انرژی نیز در برخی موتورخانه‌های شوفاژ مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
موتورخانه سیستم گرمایش از کف (Underfloor Heating System) یک سیستم تهویه مطبوع است که از طریق انتقال حرارت به سطح کف فضاهای داخلی، گرمایش را فراهم می‌کند. ساختار این سیستم عمدتاً شامل موارد زیر است:
توجه داشته باشید که ساختار دقیق یک موتورخانه سیستم گرمایش از کف ممکن است با توجه به نوع سیستم و تجهیزات موردرست است. ساختار موتورخانه سیستم گرمایش از کف ممکن است با توجه به نوع سیستم و تجهیزات مورد استفاده متفاوت باشد. به عنوان مثال، در سیستم‌های گرمایش از کف آبی، یک دیگ یا پمپ حرارتی برای تولید آب گرم استفاده می‌شود و سپس این آب گرم از طریق لوله‌های گرمایشی به سطح کف منتقل می‌شود. در سیستم‌های گرمایش از کف الکتریکی، کابل‌های برقی به جای لوله‌های گرمایشی استفاده می‌شوند.
به طور کلی، ساختار موتورخانه سیستم گرمایش از کف شامل منابع گرمایش، سیستم توزیع، سیستم کنترل، عایق‌های حرارتی و اتصالات لازم برای اتصال تمام اجزای سیستم است. همچنین، تهویه مناسب موتورخانه نیز برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم بسیار مهم است.
بهتر است قبل از نصب سیستم گرمایش از کف، به یک متخصص مشاوره بدهید تا بر اساس نیازها و ویژگی‌های ساختمان، سیستم مناسبی برای شما پیشنهاد دهد و همچنین به شما در مورد ساختار دقیق موتورخانه کمک کند.
موتورخانه فن کویل (Fan Coil Unit) یک سیستم تهویه مطبوع است که از طریق یک واحد فن کویل گرما یا سرما را به فضاهای داخلی ساختمان انتقال می‌دهد. ساختار اصلی موتورخانه فن کویل عبارت است از:
توجه داشته باشید که ساختار موتورخانهفن کویل ممکن است در برخی مدل‌ها و ساختارهای مختلف متفاوت باشد، ولی این اجزا عمومیت دارند و در بیشتر موتورخانه‌های فن کویل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
